KARANLIK GÜN... “8 ÖLÜ, 19 YARALI, 546 işyeri tahrip ve talan”
Emniyet Arşivine göre; “1978 Malatya Olayları”
Meclis Darbeleri Araştırma Komisyonu Raporun da, Emniyet Genel Müdürlüğü arşiv kayıtlarında yer alan 1978 yılındaki olaylara ilişkin detaylar da yer alıyor.
EMNİYET ARŞİV KAYIDINA GÖRE… “Hamit Fendoğlu, gelini ve iki torununun öldüğü olay sonrasında Malatya ilinde (3) gün devam eden şiddet olaylarında; (4) vatandaşımız ölmüş, (19) vatandaşımız yaralanmış, CHP İl Binası, (2) Matbaa tamamen yakılmış, (546) dükkân ve mağaza tahrip ve talan edilmiş, çıkan olayların artarak devam etmesi üzerine 18.04.1978 tarihinde saat 20.00’den 22.04.1978 tarihine kadar sokağa çıkma yasağı devam etmiştir. Yürütülen tahkikatlar sonucu olaylara karıştıkları tespit edilen (212) kişi, (7) tabanca, (6) av tüfeği, (89) tabanca fişeği ile yakalanarak Elazığ Sıkıyönetim Askeri Mahkemesine sevk edilmiş, adli makamlarca sevk edilen bu şahıslardan (36) şahıs tutuklanmış, (176) şahıs ise serbest bırakıldığı…”
BURHAN KARADUMAN
TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu’nun yaptığı çalışmalarının ardından hazırladığı raporlar arasında yer alan “12 Eylül Darbesi” ile ilgili raporunda 17 Nisan 1978 tarihinde Malatya’da meydana gelen olaylara ilişkin olarak Emniyet Genel Müdürlüğü’nün arşiv bilgilerine de yer veriliyor.
TBMM Darbeleri Araştırması Komisyonu’nun “12 Eylül Darbesi” adlı raporunda, “ Emniyet Genel Müdürlüğü arşiv kayıtlarında yapılan incelemelere” de yer verilerek, Emniyet arşiv kayıtlarında yer alan bilgi ve rakamlar da yansıtıldı.
TBMM Darbeleri Araştırması Komisyonu’nun “12 Eylül Darbesi” adlı raporunda, 17 Nisan 1978 tarihindeki “Malatya Olayları” ile ilgili olarak yer verilen bilgiler şu şekilde;
“BOMBA HAMİDO’NUN ELİNE 7. GÜN GEÇTİ”
Emniyet Genel Müdürlüğü arşiv kayıtlarında yapılan incelemeler neticesinde “1978 Malatya Olayları” olarak bilinen, 17.04.1978 tarihinde içinde bomba düzeneğini bulunan paketin ikametinde patlaması neticesinde Belediye Başkanı Hamit FENDOĞLU’nun olay yerinde ölmesi sonucu Malatya ilinde meydana gelen toplumsal olaylarla ile ilgili olarak şu hususların kayda alındığı görülmektedir;
06.04.1978 tarihinde Ankara Emek Postanesinden Malatya Belediye Başkanı Hamit FENDOĞLU adına gönderilen koli, 10.04.1978 tarihinde Malatya PTT’sine gelmiş, o tarihte Belediye Başkanının Ankara’da bulunması nedeniyle 11.04.1978 tarihinde belediye mutemedi İzzettin AYDOĞAN tarafından PTT’den alındıktan sonra aynı gün belediye binasına getirilerek muhafaza altına alınmış, 17.04.1978 tarihinde mesai saati hitamında paket Belediye Başkanı Hamit FENDOĞLU’na verilmiş, aynı gün saat 19.30 sıralarında ikametinde, içerisinde C-4 veya benzeri bir patlayıcı ve 4,5 voltluk yassı pillerden yapılma bomba düzeneğini bulunan paketin patlaması neticesinde Hamit FENDOĞLU olay yerinde ölmüş, yanında bulunan gelini Hanife FENDOĞLU, torunu (6) yaşındaki Coşkun Bozkurt FENDOĞLU ve (3) yaşındaki Mehmet Kürşat FENDOĞLU ağır şekilde yaralanarak hastaneye kaldırılmış ve kurtarılamayarak hayatını kaybetmiştir.”
“OLAYA BAŞKA BİR BOYUT KAZANDIRILMAK İSTENMİŞ”
Olayın akabinde, sayıları (300-350) kişiye ulaşan Belediye Başkanı Hamit FENDOĞLU’nun taraftarlarından bir kısmı olay mahallinde, bir kısmı da diğer yaralıların bulunduğu Özel Hastane Doğu Kliniğinde, saat 21.30 sıralarında Kışla Caddesi ve Hükümet Meydanında toplanarak “KATİL ECEVİT, KATİL İKTİDAR, HAMİDOLAR ÖLMEZ, KAHROLSUN POL-DER, POL-DER KAPANSIN, ZAM, ZULÜM İŞKENCE İŞTE CHP. KANIMIZ AKSADA ZAFER İSLAMIN, MİLLİYETÇİ TÜRKİYE, TİP TİP TİPSİZLER, ALLAHSIZ KOMÜNİSTLER, KOMÜNİSTLER MOSKOVAYA, KAHROLSUN KOMİNİSTLER” şeklinde sloganlar atarak olaya başka bir boyut kazandırılmak istenmiş, sol görüşlü ve alevi vatandaşlar tarafından galeyana gelerek şehrin muhtelif yerlerinden yağma ve talan yapılmak suretiyle tahrip şeklinde zararlar verilmesi üzerine çevre illerden toplum polislerinin, Malatya Garnizon Komutanlığından askeri birliklerin birlikte hareket ederek hakimiyetin sağlandığı anlaşılmıştır. Valilik makamınca, il merkezi dahilinde bulunan tüm okullar süresiz olarak öğrenime kapatılmıştır.”
OLAYLAR DA 4 GENÇ DAHA ÖLDÜ
“18.04.1978 tarihinde saat 07.30’dan sıralarında il merkezine yakın olan civar köylerden gelen ve sayıları (5000)’e ulaşan kalabalık, taş sopa ve sert cisimlerle şehir merkezinin en işlek olan bölgelerinde tahrip hareketlerine girişmişler olaylarda, çok sayıda bina ve işyerinin camları kırılmış, bazı işyerlerinin eşyaları kullanılmaz hale getirilmiş, muhtelif yerlerde yağma ve talancılık hareketleri yaşanmış. Çıkan olaylarda yaralanan İnönü Üniversitesi öğrencisi Kimya Bölümü 2.Sınıf öğrencisi Tahir KÜRKÇÜ 18.04.1978 tarihinde saat 23.30 sıralarında tedavi edilmekte olduğu hastanede hayatını kaybetmiştir. Olaylar sırasında birçok yer kısmen ve tamamen yanmış, çok sayıda işyeri tahrip edilmiştir. Yine, 18.04.1978 tarihinde saat 23.00 sıralarında, Malatya İline bağlı Yeşilyurt İlçesi Beylerderesi Mezrasında tabanca ile vurularak öldürüldükten sonra tren yolu üzerine bırakılan Gazi Lisesi öğrencilerinden Naci ARGUVANLI, Özcan ÜNSEVER ve Sait HAZAR isimli şahısların cesetleri bulunmuştur. Olayların aydınlatılmasına yönelik yapılan çalışmalar neticesinde, TİKKO terör örgütü üyesi Ahmet Hamdi OFLAZ ile Hikmet EMEKLİOĞLU’nun öldürdükleri tespit edilmiş, şahısların 02.12.1978 tarihinde yakalanarak gözaltına alındığı, Jandarma birimlerine teslim edilen şahısların sevk edildiği adli makamlarca tutuklandıkları anlaşılmıştır.”
BOMBALAR AYNI MERKEZDEN
“Belediye Başkanı Hamit FENDOĞLU ile birlikte yine aynı PTT Merkezinden Emniyet Müdürü Abdülkadir AKSU ile Kahramanmaraş ili Pazarcık ilçesi eski Belediye Başkanı adına aynı cins ve evsafta birer koli gönderildiği, gönderilen bu kolilerden Pazarcık Belediye Başkanının kolisinin PTT görevlileri tarafından patlatıldığı ve (2) görevlinin bu patlamadan dolayı hayatını kaybettiği, Emniyet Müdürü Abdülkadir AKSU adına gönderilen kolinin kabul edilmeyerek PTT kabul merkezine iade edildiği ve durumun telefon ile Ankara Emniyet Müdürlüğüne bildirildiği, Ankara Emniyet Müdürlüğünün bahse konu koliye Emek PTT koli merkezinden teslim aldığı, gerek teslim alınan bu koli ile Hamit FENDOĞLU’nun ölümüne sebebiyet veren patlayıcı maddenin verdiği hasarla ilgili olarak Emniyet Genel Müdürlüğü’nden bomba uzmanlarının inceleme yaptığı, 19.04.1978 tarihinde, patlayıcı madde uzmanı Komiser Güner AKDENİZ ve Polis Memuru Nafiz ERTUĞRUL’un olay yerinde yaptıkları tahkikatla ilgili raporda; “Önceki deney ve tecrübelerine dayanarak infilak eden maddenin hızı basınç etkisi çok yüksek askeri amaçlar için imal edilen C-4 diye adlandırılan bir madde veya bu maddeye benzer patlayıcı olduğu” kanaatine varıldığı, Emniyet Müdürü Abdülkadir AKSU’nun kabul etmeyerek iade ettiği kolinin Ankara Emniyet Müdürlüğü uzmanlarınca (Emniyet Genel Müdürlüğü’nce İngiltere’den getirilen uzmanlar) yapılan incelemede; “Kolinin Hamit FENDOĞLU’na gönderilen ebat ve vasıflarda olduğu, aynı sistem üzerinden çalıştığını tespitle 8 cm x 13 cm x 4.5 cm ölçülerinde dikdörtgen blok içerisine yerleştirilmiş patlayıcının 780 gram ağırlığında olduğu” tespit edilmiştir.”
3 GÜNDE 8 KİŞİ ÖLDÜ
“Hamit FENDOĞLU, gelini ve iki torununun öldüğü olay sonrasında Malatya ilinde (3) gün devam eden şiddet olaylarında; (4) vatandaşımız ölmüş, (19) vatandaşımız yaralanmış, CHP İl Binası, (2) Matbaa tamamen yakılmış, (546) dükkân ve mağaza tahrip ve talan edilmiş, çıkan olayların artarak devam etmesi üzerine 18.04.1978 tarihinde saat 20.00’den 22.04.1978 tarihine kadar sokağa çıkma yasağı devam etmiştir. Yürütülen tahkikatlar sonucu olaylara karıştıkları tespit edilen (212) kişi, (7) tabanca, (6) av tüfeği, (89) tabanca fişeği ile yakalanarak Elazığ Sıkıyönetim Askeri Mahkemesine sevk edilmiş, adli makamlarca sevk edilen bu şahıslardan (36) şahıs tutuklanmış, (176) şahıs ise serbest bırakıldığı….”
