8 Aralık 2024 Pazar günü sabah saat 04.00'te Suriye'ye ait Cham Wings uçağı, Esad'ın kaçışının ardından Suriye'den kaçan çeşitli askeri ve güvenlik rütbelerinden 60 subayı taşıyarak Bingazi'ye indi.
Halife Hafter güçlerinin kontrolündeki Benina askeri üssüne bir Rus askeri uçağı da indi. Uçak, Cumhuriyet Muhafızları, Dördüncü Tümen ve 25. Tümen'den bir grup subayı taşıdı. Rus uçakları ve Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu'ndan bir kuvvet de üste konuşlu.
Daha bir saat önce, bu insanlar dünyanın en kanlı rejimlerinden birinin seçkin saflarını oluşturuyorlardı. Ancak Suriye'nin Nero'su Beşşar Esad'ın ani düşüşü ve kaçışıyla birlikte, başkentteki kaosun kalbinde aileleriyle birlikte güvenlik arayışına girerek kaçak durumuna düştüler.
Esad rejiminin devrilmesinden sonraki günlerde yaklaşık 10.000 kişi Mesnaa sınır kapısından Lübnan'a girerken, yaklaşık 5.000 kişi sahte seyahat belgeleri kullanarak Beyrut Uluslararası Havalimanı üzerinden ülkeyi terk etti. Bu durum, yeni hükümetin, bu suçlulara pasaport verilmesinde rol oynadıkları gerekçesiyle Beyrut'taki Suriye büyükelçisini ve büyükelçilik personelini sınır dışı etmesine yol açtı.
Esad'ın birçok subayı kaçarak Rus cumhuriyetlerine sığındı ve Hmeimim Havaalanı'nda Rus subaylara kişi başı 5.000 dolar ödedi.
O sabah, Rusya'ya giden küçük bir uçağın yolcuları arasında, 14 yıllık Suriye devriminin en korkunç katliamlarından birinden sorumlu olmakla suçlanan Suriye Hava Kuvvetleri İstihbarat Direktörü Qahtan Halil de vardı. Uçakta ayrıca, uluslararası yaptırımlar altındaki eski savunma bakanları Ali Abbas ve Ali Ayoub ile sivillere işkenceyi kolaylaştırmakla suçlanan eski Genelkurmay Başkanı Abdul Kerim İbrahim de vardı.
Sonraki aylarda, gazeteciler ve insan hakları örgütlerinden oluşan soruşturma ekipleri, 55 eski üst düzey rejim yetkilisini yakalamak için çalıştı. Soruşturmalarda, dijital hesapları takip etmekten terk edilmiş villaları ziyaret edip mali işlemlerini belgelemeye kadar çeşitli yöntemler kullanıldı.
6-7 Aralık 2024 Cuma ve Cumartesi günleri arasında, Esad ordusundan 2.400'den fazla asker ve subay, El-Kaim sınır kapısından Irak'a kaçtı. SDG milisleriyle anlaşarak ve Irak Başbakanı Muhammed Şii es-Sudani'nin onayıyla Irak'a girdiler. Ancak, sadece on gün sonra, 19 Aralık 2024'te, Irak yetkilileri yaklaşık iki bin kişiyi Suriye'ye geri gönderdi. Suriye hükümeti onları teslim aldı ve soruşturma için gözaltı merkezlerine nakletti. Daha sonra, Suriye halkına karşı daha önce herhangi bir suç işlememiş olanlar serbest bırakıldı.
Lübnan, 27 Aralık 2024'te kaçakçılık yoluyla topraklarına giren 70'ten fazla asker ve subayı Suriye hükümetine teslim etti. Daha sonra sorgu merkezlerine götürüldüler.
Eski rejimin subay ve paralı askerlerinin akıbeti şöyle:
- "Kifah Melhem" - Milli Güvenlik Direktörü: Esad tarafından Ali Memlük'ün yerine atanarak Lübnan'a kaçtı.
- Genel İstihbarat Müdürlüğü Müdürü Tümgeneral "Hüssam Luka"nın Lübnan'a kaçtığı düşünülüyor, ancak Ürdünlü muhalif isim "Ala El-Fazza", Ürdün istihbarat müdürüyle yakın bağları nedeniyle Ürdün'e kaçtığını doğruladı. Bu arada, Kamu Güvenliği Müdürlüğü, 14 Ocak 2025 Salı günü, Tümgeneral "Hüssam Luka"yı aramak için Humus şehrini kuşattığını duyurdu. Ardından Esad'ın kalıntılarıyla çatışmalar çıktı, ancak onu tutuklayamadılar.
- Tuğgeneral Süheyl el-Hasan, Hama Muharebesi'nden sonra kaçtı. Humus Muharebeleri'ne katılmadı ve nerede olduğu hala bilinmiyor. Hmeymim üssüne kaçtığı söyleniyor. Lübnan yargısı, Interpol'den, Cemil el-Hasan'ın Lübnan topraklarında bulunması veya Lübnan'a girmesi halinde tutuklanmasını talep eden bir Amerikan telgrafı aldı. Muhtemelen bugün de Rus koruması altında.
- Suriye Ulusal Güvenlik Müdürlüğü eski şefi Tümgeneral Ali Memlük, Beşşar Esad'ın kaçışından bir saat sonra yasal yollarla Lübnan'a kaçtı. Ayrılırken özel ofisinden ailesi dışında kimseyi yanına almadı. Ardından Refik Hariri Uluslararası Havalimanı üzerinden Irak'a, oradan da Rusya'ya gitti. Ertesi gün oğlu da ona katıldı.
- İçişleri Bakanı Tümgeneral Muhammed İbrahim el-Şar: Devrimin başlangıcından bu yana Suriye'deki tüm suçlardan sorumlu olan Suriye Kriz Birimi üyesidir. Birçok sırrın sırrını içinde barındıran karanlık bir kutu gibidir. 1986 yılında Lübnan'ın Trablus kentinde kamu güvenliğinden sorumlu olduğu döneme kadar uzanan uzun bir baskı geçmişine sahiptir. El-Şar, 4 Şubat 2025 Salı günü Kamu Güvenliği Güçlerine teslim olmuştur. Şu anda adli mahkemelerde yargılanmaktadır.
- "Butayna Şaban" - Hafız Esad'ın tercümanı ve Beşşar'ın siyasi danışmanı:
Ofisi, Cumhuriyet Sarayı'nda, içinde kapalı bir banyo bulunan oldukça lüks bir ofisti. Kurtuluş günü, 70. yaş günü partisine ait olduğu anlaşılan büyük bir fotoğraf orada bulundu.
Bouseyna Şaban, Beşşar Esad'dan Şam'a yaklaşan tüm militanları ortadan kaldıracak yakın bir hava saldırısının gerçekleşeceğine dair güvence alanlar arasındaydı. Aynı zamanda Beşşar Esad'ın siyasi komitede yapacağı konuşmaya ve 8 Aralık 2024 Pazar sabahı televizyondan yayınlanacak bir konuşmaya hazırlanıyordu. Ancak Beşşar Esad'ın Moskova'ya nakledilmek üzere Rus Hmeymim askeri üssüne kaçtığını öğrenince şok oldu.
Bouthaina Şaban da, özellikle savaşçılar Şam'ın dış mahallelerinde olduğu için hızla kaçtı. Sabah 3:00 civarında Lübnan'a yöneldi ve ardından Pazar akşamı Beyrut'tan ayrılarak Abu Dabi'ye gitti.
- "Ahmed Hassun" - Esad dönemindeki Cumhuriyet Müftüsü: Ahmed Hassun, Suriye'de saklanmaya devam etti, ardından Halep şehrinde yaşadığını gösteren bazı kayıtlarda ortaya çıktı ve halkın öfkesine ve öfkesine yol açtı. 26 Mart 2025 Çarşamba gecesi, Şam Havalimanı üzerinden kaçmaya çalışırken tutuklandı ve şu anda yargılanıyor.
- Esad'ın Vakıflar Bakanı Muhammed Abdulsettar es-Seyyid: 8 Aralık 2024 Pazar günü şafak vakti, Esad'ın kaçışının ardından Lübnan'a doğru yola çıkmıştı. Şafak vakti Beyrut'a vardı ve iki gün sonra Rusya'daydı. Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadırov'un konuğu olarak Çeçenistan'da kaldığı bildiriliyor.
- Eski iktidar partisinin askeri kanadı olan Baas Partisi Tugayları'nın komutanı "Kifah Mucahid" tekneyle Lübnan'a kaçtı.
Mahir Esad'ın ofis müdürü Gassan Bilal ve bir grup iş adamı önce Lübnan'a, ardından BAE'ye kaçtı.
- Esad rejiminin Savunma Bakanı Orgeneral Ali Abbas, Hava Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Tevfik Haddur ve Hava Kuvvetleri İstihbarat Direktörü Tümgeneral Kahtan Halil, Suriye dışındaki Şam Uluslararası Havalimanı'ndan kaçtı.
- Hava Kuvvetleri Tümgeneral İmad Nafouri - Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanı: Ülkeden kaçmak için sahte belgeler elde etmeye çalışırken Halep'te saklandı. Evleri ve kampları bombalayan binlerce hava saldırısından sorumlu bir pilot tümgeneral. Ayrıca Suriye şehirlerine atılan ve yüz binlerce kişinin ölümüne yol açan binlerce varil bombasından da sorumluydu. Tutuklandı ve şu anda soruşturma altında.
İmad Nafuri sadece isyancı şehirleri bombalamakla kalmadı; aynı zamanda kendi memleketi El-Nebk'i de bombalayarak altı kuzenini öldürdü! Esad, kuzenlerini öldürdüğü için onu 20. Hava Tümeni Kurmay Başkanı olarak atayarak ödüllendirdi. 2019'da Tümgeneral rütbesine terfi etti ve Hava Kuvvetleri'nin en tehlikeli birimi olan Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesindeki Hava Harekât Müdürlüğü'nü üstlendi. Ardından 2021'de Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanı oldu. Bu, hükümet içindeki terfi mekanizmaları ve Esad rejimi içindeki askeri pozisyonlar hakkında önemli bir gösterge niteliğindedir.
- Şam Siyasi Güvenlik Şubesi Başkanı Tuğgeneral Riyad eş-Şehadet: 8 Temmuz 2025 Salı günü tutuklandı ve Talkalakh bölgesinde saklanıyor. Şu anda hakkında soruşturma yürütülüyor.
- Suriye Sahil Güvenlik İstihbarat Müdürlüğü Müdürü Tuğgeneral Rami Münir İsmail: 2 Temmuz 2025 Çarşamba günü, Lübnan üzerinden Suriye'den kaçmaya çalışırken iyi planlanmış bir pusuda tutuklandı. Halen soruşturma altında.
- Tümgeneral Pilot "Mizer Sawan" - El-Dumayr Askeri Havaalanı'ndaki 20. Hava Tümeni Komutanı: 25 Haziran 2025 Çarşamba akşamı Doğu Guta'nın Harasta kentinde düzenlenen bir güvenlik operasyonunda tutuklandı. Bu tümgeneral, Doğu Guta'da halkımıza karşı işlediği sayısız suç nedeniyle Suriyeliler arasında "İki Guta Kasabı" olarak biliniyordu. Ayrıca uluslararası yaptırımlar listesinde de yer alıyor. Halen soruşturma altında.
- Suriye Hava Kuvvetleri İstihbarat eski başkanı Tümgeneral İbrahim Huveyja: Baskı ve suikastların ahtapotu, yaygın cinayetlerden ve yüzlerce suikasttan, özellikle de 1977'de Lübnan lideri Kemal Canbolat'ın öldürülmesinden sorumlu. Jableh'teki saklandığı yer tespit edildi ve 7 Mart 2025 Cuma günü tutuklandı. Halen yargılanıyor.
- "Mohamed Daoud Nasser" - Mart 2025 kıyı olaylarının öncülerinden biri: Birçok sivili öldüren bir keskin nişancı olduğu için "Aslan Keskin Nişancısı" lakabıyla anılırdı. Ayrıca cesetleri parçalamaktan, insan kalıntılarıyla fotoğraf çekmekten ve bunları sosyal medya sayfasında paylaşmaktan da hoşlanıyordu. Mart 2025'te sivilleri ve kamu güvenlik güçlerini hedef alan kanlı kıyı olaylarına liderlik etti. İç Güvenlik Güçleri, onu Nabil Driussi ile birlikte bir güvenlik operasyonunda yakaladı. Şu anda soruşturma altında.
- Albay "Ziad Kokash" - Süheyl el-Hasan komutasındaki 25. Tümen'in bir komutanı: Hama halkı onu, güvenlik kontrol noktalarında görev yapan ve sahada infazlar gerçekleştiren bir subay olarak işlediği aşırı suçlarla tanıyordu. 2016 yılında emekli olmuş, ancak Tuğgeneral Süheyl el-Hasan komutasındaki 25. Tümen'de gönüllü olarak görev alarak suçlarına gönüllü olarak devam etmişti. Esad rejiminin devrilmesinden sonra, Genel Güvenlik güçleri tarafından takip edilerek bir bölgeden diğerine kaçmış ve İdlib şehrinde saklanmıştı. Birkaç hafta süren takip ve izleme operasyonunun ardından 01/07/2025 Salı günü tutuklanmış ve şu anda soruşturma altında.
- "Abdul Razzak El-Mutlak" - Süheyl el-Hasan komutasındaki 25. Tümen komutanlarından. Cesetlerle poz vermesiyle tanınan bu kişi, 3 Temmuz 2025 Çarşamba günü bir pusuda tutuklandı. Halen soruşturma altında.
- "Kanjo" olarak bilinen Tümgeneral "Muhammed Hasan" - askeri mahkemenin askeri savcısı: Suriyeliler onu "Sednaya Kasabı" olarak tanıyordu çünkü Sednaya hapishanesinde binlerce idam cezasına çarptırmıştı. Her mahkeme oturumunda çok sayıda Suriyeli için toplu infazlar gerçekleştiriyordu. Cezalarına itiraz edilemiyordu ve tüm kararları mezhepsel nedenlerle veriliyordu. Duruşma en fazla üç dakika sürüyor, bu süre zarfında suçlamaları ve kararı sunuyor, ardından kişi birkaç gün sonra infazını bekliyordu. Her hafta en az 50 kişiyi yargılamadan idama mahkûm ediyordu. Dahası, idam cezasını müebbet hapse çevirmek karşılığında tutukluların ailelerinden yüklü miktarda para talep ettiği için gasp operasyonlarıyla da ünlüydü.
Kapsamlı bir güvenlik takibinin ardından Genel Güvenlik güçleri onu tespit etti ve 25 Aralık 2024 Çarşamba günü Tartus İli, Safita ilçesine bağlı "Hirbet el-Meza" köyünde saklandığı yer tespit edildi. Ancak Genel Güvenlik güçlerinin gelişi üzerine, kardeşi liderliğindeki silahlı bir milis, 14 Genel Güvenlik mensubunun öldürülmesiyle sonuçlanan silahlı bir pusu kurdu. Askeri Harekât Dairesi daha sonra geniş çaplı bir askeri operasyon düzenleyerek "Sayda Kasabı"nı 26 Aralık 2024 Perşembe günü "Hirbet el-Meza"da tutukladı. Şu anda soruşturma altında.
- Albay "Thaer Hussein" - Sednaya Hapishanesi Müdür Yardımcısı: Sednaya Hapishanesi'ndeki güvenlik kameralarından sorumluydu. Ayrıca, Sednaya Hapishanesi'nin kurtarılmasından bir gün önce yüzlerce tutuklunun ortadan kaybolmasından da sorumluydu. Tartus kırsalındaki ücra bir köye kaçarak gözden uzak bir evde saklandı. Ancak Genel Güvenlik güçleri, karısını izleyebildi ve hareketlerini yakından takip edebildi; ta ki 02/07/2025 Çarşamba sabahı onu tutuklayana kadar. Halen soruşturma altında.
- "Amer Jdeih Al-Sheikh" - En önemli uyuşturucu satıcılarından biri olan Amer Al-Sheikh, Mahir Esad ile yakın bağlarıyla tanınıyor. Suriye uyuşturucu endüstrisi ve ticaretinin dünya çapındaki imparatoru. Birçok ülke tarafından aranıyor. Suriye'de defalarca takip edildi ve 1 Ağustos 2025'te sahte belgelerle Türkiye'ye kaçmayı başardı. Daha sonra Suriye "Genel Emniyet" işbirliğiyle orada tutuklandı ve 3 Ağustos 2025'te Suriye'deki Narkotikle Mücadele Şubesi'ne teslim edildi. Halen soruşturma altında.
- 3. Zırhlı Tümen Komutanı Tuğgeneral Muvaffak Nazir Haydar: Şam kırsalındaki El-Kutayfe kentinde yüzlerce Suriyelinin kaçırılıp infaz edildiği "ölüm kontrol noktası"ndan doğrudan sorumludur. 24 Haziran 2025 Salı gecesi, bir güvenlik operasyonuyla saklandığı yere ulaşılmış ve tutuklanmıştır. Halen soruşturma altındadır.
- "Malek Ali Ebu Salih" - Sahil Operasyon Odası Lideri: Sahil Operasyon Odası, Mart ayında kıyı şeridinde meydana gelen olaylar sırasında yüzlerce sivilin öldürülmesinden sorumludur. Lazkiye Valiliği'nde İç Güvenlik Güçleri tarafından yürütülen bir güvenlik operasyonu, 27 Temmuz 2025 Pazar günü, Malek Ebu Salih liderliğindeki bir grup suçlunun tutuklanmasıyla sonuçlandı. Salih hakkında soruşturma devam ediyor.
- "Nabil Driusi" - Güvenlik Görevlisi: Bu görevli, cesetleri parçalaması, başlarını kesmesi ve onlarla top gibi oynamasıyla tanınıyordu. Bu fotoğrafları gururla sosyal medyada paylaşırdı. 2 Ağustos 2025 Cumartesi akşamı, Suriye kıyılarında, kendisini ve Muhammed Nasır Davud'u hedef alan özel bir güvenlik operasyonunda tutuklandı. Şu anda soruşturma altında.
- Deyr ez-Zor Devlet Güvenlik Şubesi Başkanı Tuğgeneral "Daas Hasan Ali": Sivillere karşı ihlal ve suçlara karışmış, ayrıca Suriye petrolünün çalınması ve kişisel hesabına satılmasıyla ilgili büyük yolsuzluk operasyonlarına uzun yıllar boyunca katılmıştır. Emeklilik yaşına gelmesine rağmen, hizmet süresi birkaç yıl uzatılmış ve bu da onu Deyr ez-Zor güvenlik teşkilatının en kıdemli subaylarından biri yapmıştır. Titiz bir güvenlik operasyonunun ardından, 18.06.2025 Çarşamba günü Suriye kıyısındaki Lazkiye şehrine bağlı bir köyde tutuklanana kadar saklandığı yer izlenmiştir. Halen soruşturma altındadır.
- "Neriman Mustafa Hicazi" - Daraya Kasabı: "Cedidet el-Fadl" katliamında olduğu gibi, Esed ordusuyla birlikte "Daraya" katliamına da katıldı. Sosyal medya sayfalarında askeri üniformalı fotoğraflarını yayınlıyor ve mezhepsel nedenlerle Daraya ve Cedidet el-Fadl'da sivillerin infazına katıldığıyla övünüyordu. Genel Güvenlik güçleri saklandığı yeri tespit etti ve hızlı bir operasyon ve aşırı güvenlik önlemleri altında 15 Mayıs 2025 Perşembe günü Tartus şehrinde tutuklandı. Operasyon, gerçekleştirildikten birkaç gün sonra duyuruldu. Halen soruşturma altında.
- Üsteğmen "Qamar Dalla" - Dördüncü Tümen: Amcası, Dördüncü Tümen komutanı ve Mart 2025'te sivillere ve kamu güvenliğine yönelik kıyı saldırılarının fikir babalarından biri olan Tuğgeneral Ghiath Dalla'dır. "Qamar Dalla", Guta kuşatması sırasında Doğu Guta katliamlarına doğrudan katılmıştır. Cinayetlere katılımı, resmi olarak "Esad'ın Dişi Aslanları" adıyla Dördüncü Tümen komutası altında gerçekleştirilmiş ve ayrıca Cobar ve Kaboun'daki kontrol noktalarında birçok kadını tutuklamıştır. Hareketleri birkaç hafta boyunca izlenmiş ve ardından Kamu Güvenliği güçleri onu ve babasını 16 Mayıs 2025 Cuma günü tutuklayabilmiştir. Halen soruşturma altındadır.
Suriye güvenlik güçleri, suç, cinayet ve yolsuzluğa karışan onlarca kişiyi günlük olarak takip etmeye, onları yargı önünde adil bir yargılama için tutuklamaya devam ediyor. Böylece Suriye halkı, Esad'ın Suriye halkına karşı acımasız eli olanların yıllardır uyguladığı suçlardan dolayı adalet duygusunu hissedebiliyor.
Tuğgeneral Atef Najib, devrik Devlet Başkanı Beşşar Esad döneminde Suriye güvenlik teşkilatında görev yaptı. Esad'ın kuzeni ve 2011'deki Suriye devriminin patlak vermesiyle adı anılan güvenlik güçlerinden biri. 2008-2011 yılları arasında Deraa Valiliği Siyasi Güvenlik Şubesi Başkanı ve Şam'daki El-Feyha Siyasi Güvenlik Şubesi Başkanı olarak görev yaptı.
Mart 2011'de, rejim karşıtı sloganlar yazdıkları gerekçesiyle Dera şehrinde 15 çocuğu tutukladığında yaygın bir üne kavuştu. Ailelerin çocuklarının serbest bırakılması taleplerine, Esad'a karşı halk ayaklanmasının ilk kıvılcımı olarak nitelendirilen aşağılayıcı bir açıklamayla karşılık vermesi, olayda büyük bir öfkeye yol açtı. Adliye mahkemelerinde yargılanırken tutuklandı.
İçişleri Bakanlığı, 27 Temmuz 2015'te Suriye kıyı bölgesindeki yasadışı "Sahil Harekât Odası"nın lideri Malek Ali Ebu Salih'in tutuklandığını duyurdu. Bakanlık ayrıca, Mart ayı boyunca güvenlik kontrol noktalarına ve askeri noktalara saldırılar düzenleyen yasadışı grupların liderlerinden "Waddah Suhail İbrahim"i de tutukladı. Ayrıca, yasadışı grupların liderlerinden suçlu İbrahim Nidal Osman ile aynı gruptan suçlular Maher Nidal Osman ve Maher Hüseyin Ahmed Ali de tutuklandı. Hepsi hakkında soruşturma başlatıldı.
Suriye yetkilileri, 8 Temmuz 2025'te, devrik Cumhurbaşkanı Beşşar Esad döneminde Şam'daki Siyasi Güvenlik Şubesi Başkanı Riad Hamdu eş-Şehadet'in Humus kırsalındaki Talkalakh bölgesinde saklandığını duyurdu.
21 Haziran 2025'te, Genel Güvenlik Servisi, devrik Cumhurbaşkanı Beşşar Esad'ın kuzeni Vasim Esad'ı tutukladı. Bu suçlu, en önde gelen uyuşturucu satıcılarından biri olarak kabul ediliyordu ve eski rejim döneminde birçok suça karışmıştı.
18 Temmuz 2025'te Şam güvenlik güçleri, Şam kırsalında Esad rejiminin kalıntılarından üç pilotu tutukladı. Bunlar: Tümgeneral Fayez Hüseyin İbrahim ve Tuğgeneral Halid Muhammed el-Ali ve Abdul-Cebbar Muhammed Halabiya. Haklarındaki soruşturma halen devam ediyor.
Esad ailesi şu anda Moskova'da sıkı güvenlik önlemleri altında bir yerleşkede yaşıyor ve eski müttefikleriyle sınırlı bir iletişim ağı sürdürüyor.
Raporda, analistlerin ise Rusya'nın Esad'ı kalıcı bir müttefikten ziyade bir pazarlık kozu olarak gördüğü, kardeşi Mahir'in ise Moskova ile Dubai arasında gidip gelerek lüks bir hayat yaşamaya devam ettiği belirtiliyor.
Güvenlik güçleri, Esad ailesinden ve eski rejimin yandaşlarından suçluları tutuklamaya devam ediyor. Suriye yetkilileri dün, Beşşar Esad'ın kuzeni Namir Bedi el-Esad'ı tutukladı... Suriye halkı, Beşşar Esad'ın yargılanmak üzere iadesini bekliyor.
